Vragen stellen, maar geen antwoorden willen krijgen

Iemand overtuigen is enorm lastig. Mensen zijn geneigd hun eigen beeld voor waar aan te nemen en alle andere beelden in twijfel te trekken. Zo zijn er mensen die vast willen houden aan twijfel, om maar geen kant te hoeven kiezen. Ze stellen vragen en vragen, maar als iemand wil antwoorden worden deze gelijk aan de kant gezet. Wie geen antwoorden wil zou geen vragen moeten stellen. Maar helaas, ook twijfel kan een vorm van waarheid voor iemand zijn. Niet kunnen of durven kiezen tussen twee kanten. Twijfel is zo veilig, je zit nergens aan vast, je stelt je keuze in feite uit. Onder druk (of invloed van emotie of passie) kunnen we vaak snel keuzes maken, niet altijd de beste, maar wel keuzes. Terwijl als er minder druk achter zit we het liefst geneigd zijn om zo lang mogelijk uit te stellen, ook wanneer we eenduidige antwoorden krijgen. Zo vliegen er hoog boven ons satellieten die on laten zien dat de aarde rond is, en ook andere planten en manen die we kunnen zien, zien er rond uit. Ondanks dat alles zijn er toch mensen die vast blijven houden aan een platte aarde.

Iets dat door wetenschap zo goed te bewijzen is, wordt toch in twijfel getrokken. Hoe lastig is het dan om mensen te overtuigen van iets ontastbaars, iets wat niet makkelijk wetenschappelijk aangetoond kan worden?

Ik heb voor de Corona-tijd aan een Alpha Cursus deelgenomen (Christendom voor beginners zeg maar). Hierin wordt onder andere uitgelegd dat er geen discussie is over of Jezus bestaan heeft en wat hij gezegd heeft, dit is zowel door voor- als tegenstanders opgetekend. Wat dan overblijft is de keuze wat je wilt geloven. Of het is waar wat er staat in de Bijbel, en Jezus is Zoon van God en kon daardoor allerlei wonderen verrichten en wijsheden delen. Of hij was niet Zoon van God en was daarmee een huichelaar, leugenaar en oplichter. Vraag nu aan jezelf, wat ligt meer voor de hand? Dat één man de wereld voor de gek heeft gehouden? Of dat het dan wellicht toch waar zal kunnen zijn?

Naast deze twee duidelijke keuzes (voor of tegen) is er ook nog helaas een grote groep mensen die tussen beide opties inzitten. Jezus was bijvoorbeeld wel een wijs man, inspirerend of zelfs een profeet. Maar dat hij Zoon van God zou zijn wordt dan niet aangenomen. Zou iemand die zo wijs was en door sommige zelfs als profeet wordt gezien daarover gaan liegen? Dit ligt niet in de lijn over wat verder bekend is van Jezus.

Hoe ben ik nu hierop terecht gekomen? Ik kwam een plaatje tegen wat mij heel erg aansprak. Het gaat om Psalm 46:11 (of 46:10 afhankelijk van vertaling). In het Engels staat dit er als volgt: “Be still, and know that I am God.” In het Nederlands komt dat neer op: “Wees stil, en weet Ik ben God.”. Hoewel het in de meeste Nederlandse Bijbelvertalingen die ik heb wordt verwoordt in de zin van “Stop met de strijd, en weet dat de Heer God is.” Of “’Leg je wapens neer’, roept Hij, ‘weet dat ik God ben.’”

Afbeelding van Facebook die mij inspireerde tot dit bericht

In het plaatje wordt dit deel in 3 stukken gesplitst en verder toegelicht (zie afbeelding). In het Nederlands komt dit neer op het volgende:

Wees stil/Stop met de strijd/Leg je wapens neer”: Stop met praten, zet je telefoon/mobiel/tablet uit, stop met commentaar geven, luister, stop met discussiëren, stop met blijven vragen, stop met klagen/zeuren. Wil dat zeggen dat je helemaal geen vragen mag stellen, nee, wat hier meer bedoeld wordt is dat het belangrijk is om te stoppen met wat je doet en je open te stellen (te luisteren) voor wat gaat volgen. In feite een manier om aan te geven dat wat hierna volgt cruciaal is en dat je dit niet wilt missen. Laat dus even alles gaan, leg je wapens neer, stop met vechten, wees stil en luister; want het beste komt er zo aan.

en weet”: Stop met twijfelen, wees zeker, heb vertrouwen, geen alternatieven zoeken. Dit is maar een kort woord “weet” en toch is dit juist het moeilijkste deel van het hele vers. Twijfelen is zo makkelijk, het ligt voor de hand, je kan je keuze uitstellen. En dat is juist wat je niet moet doen. Is dit makkelijk? Nee, maar zijn wij mensen perfect? Ook niet, als mens zullen er altijd twijfels zijn. Dit vers geeft enkel aan dat het niet hoeft. Als je wilt, mag je weten. Niemand dwingt je om te kiezen, als je wilt vasthouden aan twijfel, dan kan niemand je overtuigen. Pas als je openstaat om te kiezen, om het als waarheid te accepteren, dan mag je het zeker weten. Kan dit wetenschappelijk worden aangetoond? Nee, maar daarom heeft het nog steeds geloof. Oprechte geloof kan je niet opdringen of opleggen, dat moet van binnenuit komen. Je kan een reddingsboei uitgooien, maar wie ervoor kiest hem niet vast te pakken kan niet worden gered. Om terug te komen op de twijfel. Is twijfel nodig? Nee. Mag het? Natuurlijk, het is wel een valkuil. Pas op dat je er niet aan vastklampt. Wie oprecht twijfel heeft en meer wil weten, daarvoor is informatie aanwezig, ik kan ieder aanraden om voor zichzelf onderzoek te doen wat er zoals (zowel door voor- als tegenstanders) over Jezus wordt geschreven. Vraag ook jezelf, als 90% procent van de bronnen A zegt en 10% zegt B, zou je dan aan B vast moeten houden? Weet wel het staan je altijd vrij om zelf de keuze te maken, niemand kan dat voor je doen.

En het laatste stukje “Ik ben God/ de Heer is God”: God is almachtig, God heeft de controle, God is liefde, God is Koning, God is mijn Hoop, Rots en vesting, God is alomtegenwoordig, een hulp in tijden van zorgen, God is mijn Vader, God is mijn herder, Hij zal mij leiden, voeden, beschermen en herstellen. Dit is wat er op het plaatje staat, maar God is nog zoveel meer dan alleen dit. Dit is het stuk waar alles van deze zin naar toe heeft gewerkt. Eerst moeten we alles neerleggen en onze oren spitsen, daarna mogen we zeker zijn, van wat? Dat God waarlijk God is. Niet een verzinsel, niet een mythe, maar een kracht die we kunnen ervaren. Een helper in nood, een beschermer en al het anders wat ik hierboven ook al heb genoemd.

Zijn we dus aan het twijfelen. Dan moeten we bij onszelf kijken, willen we wel antwoord. Zitten we misschien nog midden in een strijd en moeten we eerst onze wapens nog neerleggen om te kunnen luisteren? Zijn we zelf onze vragen zo hard aan het roepen dat we het antwoord niet kunnen horen? Als je merkt dat je steeds vertwijfeld blijft roepen en je hoort maar niets. Neem dan de tijd om de strijd te stoppen, de wapens (telefoon/mobiel/tablet/computer en andere zaken) neer te leggen en een keer niet te klagen en te vragen, maar te luisteren. Als je goed luistert (bijvoorbeeld door onderzoek te doen) en je komt op antwoorden uit, accepteer ze dan. In de woorden van Sherlock Holmes “Als je alle andere opties hebt geëlimineerd, zal wat er overblijft, hoe onwaarschijnlijk ook, wel de waarheid moeten zijn.”. Het enige wat hier moeilijk is, is het accepteren van “het enige wat dan overblijft”, juist als dit niet in lijn is met waar je mee begon. Ben je aan het luisteren en kies je om het te accepteren, dan mag je weten dat God jouw God is, en dat je Hem Vader mag noemen, Hem altijd mag aanroepen, Hij voor je zal zorgen.

Navigatiesysteem

En Jona ging op reis, maar niet naar Nineve. Hij wilde naar Tarsis vluchten, zo ver mogelijk bij de Heer vandaan. Jona kwam in de haven van Jafo. Daar vond hij een schip dat naar Tarsis zou varen. Hij betaalde voor de reis, en ging mee naar Tarsis. Zo ver mogelijk bij de Heer vandaan.

Jona 1:3

God heeft een plan voor elk van ons. Meestal zien wij pas achteraf wat dit plan was voor ons.

Laten we het ons als volgt voorstellen. We zijn op weg in onze levensauto. We kunnen gaan waar we willen. Niemand verteld ons waar we heen moeten gaan. We kiezen zelf ons pad. Soms gaat het mis, dan kunnen we enkel onszelf de schuld geven.

Maar gelukkig zit in de auto ook een navigatiesysteem. Dit kan helpen om via de beste weg op de juiste bestemming aan te komen. Het is echter ook mogelijk om te negeren wat de navigatie zegt. Of om het geluid uit te zetten.

Zo is het ook met mensen. Wie God niet kent heeft de navigatie uit staan en heeft geen idee dat er een plan is; een doel om te bereiken; een weg naar de juiste bestemming toe. Bij wie God wel kent staat de navigatie aan. Soms maar heel zacht of krakend, dan is moeilijk te verstaan waar je naar toe moet. Soms is de navigatie helder en duidelijk. Jona kreeg een duidelijke opdracht, echter koos hij er voor om toch de andere kant op te gaan. Met de storm op zee, zei de navigatie: “Indien mogelijk, keer om”. Toen Jona in de buik van de vis zat heeft Hij gekozen om toch Gods wil te gaan doen. Hierop werd een “nieuwe route” berekend en kwam Jona alsnog op zijn bestemming aan.

Soms krijgen we een duidelijke opdracht, soms wordt een opdracht meerdere keren herhaald. Dan hoor je eerst “over 2 kilometer, neem de afslag”, en als je dan dichterbij komt hoor je het nog een paar keer. Tot op het laatste moment krijg je dan de richting aangegeven. Maar de navigatie neemt zelf niet de afslag. Dit is iets wat wij zelf moeten doen. Wij hebben een vrije wil gekregen en zijn daarmee ook zelf verantwoordelijk voor onze keuzes. Zo zijn er mensen die de navigatie aanzetten en dan het geluid uit zetten. Deze mensen hebben Jezus aangenomen als redder maar luisteren verder niet naar wat Hij van ze vraagt. Er zijn ook mensen die wel wat horen van de navigatie, maar waarbij niet helemaal duidelijk is wat er gezegd wordt. Dit is de meest voorkomende situatie. Je kan dan iets horen of een teken krijgen en toch twijfelen of je de betekenis goed hebt begrepen. Als je hoort “Sla nu links af”, bedoelt God dan de volgende straat of gelijk hier door de bosjes? Er zijn ook mensen die God horen zoals Jona God hoorde, met duidelijke taal. Hier zijn er maar weinig van, maar ze zijn er zeker.

Belangrijk om te beseffen is dat God niet alleen woorden tot ons kan spreken. Het komt vaker voor dat God spreekt door tekens (daden zeggen immers meer dan woorden?).

Zo is er een bekend verhaald over iemand die de zee in liep. Er kwam een man op een surfplank naar hem toe en zei: “kom mee, anders verdrink je straks nog”, waarop de eerste man antwoorde: “Dat is niet nodig, mijn God zal voor mij zorgen”. Toen het water wat dieper werd kwam een man in een roeiboot naar de eerste man toe. Dezelfde woordenwisseling volgde weer. Nog wat later gebeurde hetzelfde met een schip van de reddingsbrigade. Uiteindelijke verdronk de man. In de hemel vroeg hij aan God: “Waarom heeft u zich niet om mij bekommerd?”. Waarop God de man antwoorde “Ik heb 3 mannen naar je gestuurd om je te helpen, maar je hebt elke keer de hulp geweigerd”.

De navigatie van de man gaf tot 3 keer toe aan dat hij moest om keren, wat de man tot 3 keer toe weigerde. Is het dan Gods schuld dat de man verdronken is of heeft de man dit aan zichzelf te danken?

Zo kan het ons ook vergaan. Soms krijgen we een tweede kans zoals Jona, soms als we stug ons eigen pad blijven kiezen krijgen we vervelende situaties zoals de man die verdronk ondanks alle hulp die geboden werd. Wij hebben altijd de keuze om te doen wat gevraagd wordt of om zelf te blijven bepalen wat we doen. En mocht je nog niet helder hebben wat van jou gevraagd wordt, vraag dan aan God om helderheid of een teken. En houd dan ook je oren en ogen goed open. Het kan een kans zijn die voorbij komt en waar je gebruik van mag maken. Het kan ook een gespreksonderwerp zijn wat toevallig voorbij komt en waar jij iets voor een ander mag betekenen.

Kortom: houd je oren en ogen goed open; God spreekt! Het enige wat wij moeten doen is goed luisteren en dat doen wat gevraagd wordt. Dan zorgt God dat wij via de beste weg op de juiste bestemming aankomen.